Musea in Düsseldorf

Wie houdt van kunst en geschiedenis, moet echt eens naar Düsseldorf. Uit de kleine Romeinse nederzettingen groeide de eclectische stad Düsseldorf. Dat merk je ook in het typische stadsplan, waarbij geen echt vast patroon in te ontwaren valt. Locals gebruiken de opvallende televisietoren, die bijna overal in de stad zichtbaar is, om zich te oriënteren. En deze Duitse stad is letterlijk vergeven van de musea – een echt cultureel hoogtepunt! Terwijl je op de fiets van museum naar museum reist, mag je ook zeker niet vergeten om te proeven van het traditionele Düsseldorfse Altbier! De trots van Düsseldorf wordt gebrouwen volgens oude en traditionele methodes, en vervolgens met een eigen twist veranderd in deze godendrank.

Liefhebbers van moderne kunst kunnen hun hartje ophalen in de Kunsthalle van Düsseldorf. Het Brutalistische gebouw aan de Grabbeplatz is een van meest opvallende dingen die je in de stad zal zien. Zowel de buitenkant als de binnenkant zijn het bewonderen waard; na grondige renovaties in de jaren negentig werd het gehele interieur aangepast om de grandeur van de buitenkant te weerspiegelen. Het ontwerp van Konrad Beckman huisvest uiteenlopende collecties en exhibities. Van in het begin heeft de directie van de Kunsthalle geweigerd om met een eigen collectie te werken. In de plaats daarvan bieden ze ruimte aan vooruitstrevende projecten en kunstenaars. Niet alleen krijgen ophefmakende beelden zo een platform, bezoekers worden ook uitgedaagd tot discussie. Behalve op maandag, kan je hier elke dag terecht om onder andere de uitgebreide expressionistische collectie te bezichtigen.

Wie door Düsseldorf dwaalt, kan niet buiten het Shifffahrtmuseum om. Dit maritieme museum werd namelijk gehuisvest in wat op het eerste zicht een oude vuurtoren lijkt, maar wat in feite de laatst overgebleven toren is van het oude kasteel. Gelegen aan de Burgplatz langs de Rijn, kan je je aan de voet van de toren neervlijen om te genieten van de prachtige zonsondergang over de stad en de rivier. Het museum zelf vertelt het verhaal van de rivier en wat ze betekent voor de stad doorheen de eeuwen heen. Uiteraard komt ook het maritieme aspect aan bod, met modellen, video’s en foto’s van de geschiedenis van scheepvaart in Düsseldorf, alsook het leven onderwater. Wie na al die informatie zin heeft heeft in een kopje koffie, kan daarvoor terecht in een pittoresk café bovenin de toren.

Op het eerste zicht lijkt de link tussen Goethe en Düsseldorf niet zo evident. Verzamelaar van de oorspronkelijke collectie in het Goethe-Museum, Anton Kippenberg, heeft echter met veel toewijding gezorgd dat elk stuk de tijdsgeest levendig weergeeft. Oorspronkelijk was hij de directeur en eigenaar van een drukkerij, maar zijn tweede grote levenswerk was zijn Goethe-collectie die hij gedurende meer dan vijftig jaar samenstelde. Zijn dochters maakten van zijn nalatenschap een onafhankelijke entiteit, geregistreerd in Düsseldorf. Sinds 1987 staan een stuk of 800 memorabilia van Goethe tentoongesteld in het Schloss Jägerhof, aan de oostelijke grens van de Hofgarten, pal in het centrum van de stad. Als het spectaculaire gebouw op zich nog geen reden genoeg zou zijn voor een bezoek, vergaap je je vast aan de manuscripten, boeken, brieven, munten en medailles die in de acht verschillende zalen worden uitgestald. Neem alvast een Duits woordenboek mee, want het merendeel van de informatie is niet vertaald.

De Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen is de uitgebreide kunstcollectie van de Duitse Federale staat van Noordrijn-Westfalen. Verspreid over drie schitterende locaties in Düsseldorf, kan de kunstliefhebber zich tegoed doen aan oude klassiekers van onder meer Picasso, Matisse en Mondriaan, alsook aan moderne klinkers als Pollock, en Warhol, verdeeld over meer dan 10.000 m2 aan tentoonstellingsruimte. Aan de Grabbeplatz staat de monumentale façade uit zwart graniet van K20. Deze werd in gebruik genomen in 1986, om in 2002 gezelschap te krijgen van de Ständehaus, ook wel bekend als K21, langs de Kaiserteich. Oorspronkelijk deed het gebouw dienst als Parlement van Noordrijn-Westfalen. Hier ligt de nadruk op eigentijdse en grootse installaties. In 2009 kwam er dan nog het Schmela Haus bij, gelegen in Düsseldorfs historische centrum. Dit was het eerste gebouw in de Duitse Federatie dat specifiek werd gebouwd als kunstgalerij.

Het Museum Kunstpalast bevindt zich in het Ehrenhof, waar vroeger ook het Hetjen-Museum was ondergebracht. Bij oprichting heette het nog Kunstmuseum Düsseldorf, en was een het schoolvoorbeeld van een typische museumcollectie. In de ruimtes staan voorwerpen die teruggaan naar de klassieke oudheid tot hedendaagse kunstwerken en alles daar tussenin. Meer dan 70.000 artefacten, schilderijen, standbeelden en foto’s uit verschillende werelddelen, dat heb je vast al eens eerder gezien. Waar je echt voor naar het Museum Kunstpalast moet, is de fenomenale collectie aan glaswerk. Die traceert de geschiedenis van glas als gebruiksobject en als kunstvoorwerp over een periode van meer dan twee millennia. Enkel hier in Düsseldorf krijg je zo’n uitgebreide blik op deze oude kunstvorm.

In een andere vleugel van het Ehrenhof complex bevindt zich het NRW-Forum van Düsseldorf. Dit museum focust zich veel meer op hedendaagse kunstvormen, zoals fotografie, popcultuur en digitale kunst. Op die manier werpt het Forum een kritisch licht op de ontwikkeling en economie in het Rijn-Ruhrgebied. Het museum richt zich op de hele familie, jong en oud, en mensen uit alle lagen van de samenleving. Ze hebben zich tot doel gesteld om kennis over te dragen, cultureel en digitaal. Ze willen mensen meekrijgen in de moderne samenleving en wegwijs maken in het digitale labyrint van de media. Op die manier willen ze dat de bezoeker met een kritische blik naar hun collectie, en bij uitbreiding de samenleving, kijkt.

Het Hetjens-Museum is een wereldwijd unicum. Alleen hier vind je de uitgebreide en fascinerende geschiedenis van keramiek. De collecties laten het jarenlange onderzoek zien en tonen keramiek doorheen de eeuwen en van over de hele wereld. Je vindt hier stukken uit het Midden-Oosten, Oost-Azië en Afrika, uit de oudheid, de middeleeuwen en precolumbiaans Amerika. Daardoor bevat de collectie ook tal van verschillende materialen: uiteraard keramiek, maar ook porselein en aardewerk. Het Hetjens-Museum is vernoemd naar Laurenz Heinrich Hetjens. Sinds 1909 is de collectie gehuisvest in de Schulstrasse in Paleis Nesselrode. Die gold in zijn tijd als dé expert op het gebied van keramiek en verwierf tijdens zijn vele opgravingen en zoektochten het eerste deel van de collectie. Na zijn dood liet hij alles na aan Düsseldorf, zijn thuisstad.

Ga je met de hele familie naar Düsseldorf, dan hoort het Aquazoo Löbbecke Museum zeker thuis op je to-do-lijstje. Zoals de naam al suggereert kan je hier dwalen langs grote aquaria met onderwaterleven. Wat deze beleving uniek maakt is de combinatie van een dierentuin, aquaria een museum van natuurgeschiedenis. Dat laatste focust zich vooral op de geschiedenis van de biodiversiteit wereldwijd. Je leert er hoe de eerste organismen zijn ontstaan in de oerzee, hoe ze zich verspreidden over de zoetwater wereld en uiteindelijk geëvolueerd zijn tot de levensvormen die we vandaag kunnen waarnemen. In een andere ruimte staat het gigantisch skelet van een potvis opgesteld, een van de aquaria bevat een uitgebreid assortiment aan haaien, en een andere een levend koraal met alle bijbehorende leven. Een kleine tip van een insider: als je een driedagenpas koopt voor het tram- en busnetwerk in Düsseldorf, is een bezoekje aan het Aquazoo Löbbecke Museum inbegrepen!

De Joods-Duitse dichter Heinrich Heine werd in 1797 geboren in Düsseldorf. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat de stad een heel instituut gewijd heeft aan een van zijn meest glorieuze zonen. In het statige gebouw langs de Bolkerstrasse bevindt zich het centrum van internationaal onderzoek, literatuur en cultuur van en naar Heinrich Heine. Tijdens je bezoek dwaal je rond in de uitgebreide archieven, de bibliotheek en het museum zelf. Je ziet er zijn manuscripten, eerste edities en persoonlijke brieven, hedendaagse portretten, zelfs zijn dodenmasker. Ze geven je een inzicht in de man achter de vaak scherpe satire en ironie waar Heine zo om bekend staat.

Liefhebbers van oldtimers en vintage bolides kunnen hun hart ophalen in het Classic Remise in Düsseldorf. Het museum werd ondergebracht in een historische locomotiefloods. Met zijn uitgebreide collectie aan oude en klassieke luxewagens zal hij menig bezoeker kunnen bekoren. Verder zijn er ook garages, winkels voor allerlei zeldzame reserveonderdelen, modellen van de auto’s, kledij en gadgets te vinden in de loods. De combinatie van oude industriële architectuur met de uitgebreide collectie historische wagens maakt dit museum tot een unieke ervaring, en een ware must-see als je in Düsseldorf bent. Moest je tijdens of na je bezoek nood hebben aan een drankje of versnapering, laaf je je in de Bistro and Beer Garden ‘Hebmüller’. En alsof dat alles nog niet genoeg was: de Classic Remise Düsseldorf is gratis te bezoeken!

Naast de Orangerie aan de Berger Allee staat in het zuidelijke deel van Düsseldorf het Stadtmuseum – het oudste museum van de stad. Het startschot van de collectie werd gegeven in 1873 na een donatie van olie schilderijen uit de nalatenschap van de Freiherr von Stutterheim. Het Stadtmuseum zet maximaal in op bezoekersparticipatie en biedt zo een platform om burgers te betrekken bij het creëren van nieuwe stadsgezichten. In de vele ruimtes, van de pre- en protohistorie tot het heden, met nadruk op het Europese erfgoed, krijgen bezoekers de kans om hun nieuwe stad mee te ontwerpen, bekijken, onderzoeken en bediscussiëren. Daarnaast kan je hier, zoals het een museum betaamt, ook tussen collecties lopen, specifiek over architectuur, mode, kunst, fotografie en muziek.